Dyktando w 10 punktach - z komentarzem ortograficznym

(Oprac. prof. dr hab. Marta Bogdanowicz)

Punkt 1. Umowa
Umów się dzieckiem, że codziennie będziecie robić dyktando obejmujące zawsze tylko 3 zadania. Wymyślcie wspólnie nagrodę po każdym tygodniu pracy.

Punkt 2. Wybór tekstu
Zaznacz w książce dziecka 3 zadania i przeczytaj na głos pierwsze zdanie.

Punkt 3. Komentarz ortograficzny
Dziecko powtarza zdanie i omawia pisownię każdego wyrazu (podaje zasady pisowni, poszukuje uzasadnienia).

Punkt 4. Zapisywanie
Dziecko zapisuje zdanie (podobnie postępuje z następnymi zdaniami).

Punkt 5. Kontrola 1 – dziecko
Dziecko samodzielnie sprawdza zapisany tekst.

Punkt 6. Kontrola 2 – dorosły
Dorosły sprawdza tekst. Jeżeli znajdzie błędy, podaje ich liczbę.

Punkt 7. Kontrola 3 – dziecko
Dziecko ponownie sprawdza tekst z pomocą słownika ortograficznego.

Punkt 8. Kontrola 4 – dorosły
Dorosły sprawdza poprawiony tekst. Jeżeli nadal są błędy, wskazuje tekst – wzór , z którego dyktował zdania.

Punkt 9. Kontrola – dziecko
Dziecko porównuje napisany tekst ze wzorem i ostatecznie poprawia błędy.

Punkt 10. Poprawa
Dziecko opracowuje błędnie napisane wyrazy (np. zasady pisowni, wyrazy pokrewne, odmienia wyraz przez przypadki, wymienia na inne formy).

Uwagi: Podstawowym założeniem techniki "dyktando z komentarzem ortograficznym" jest przeświadczenie o możliwości utrwalenia zasad pisowni i wytworzenia pełnej świadomości ortograficznej przez przekształcenie się nawyku "głośnego myślenia" – omawiania zasad pisowni (pkt. 3) – nawyk "cichego" przypominania sobie  podczas pisania. Kolejnym zadaniem ćwiczenia  jest wykorzystanie nawyku dokładnego sprawdzenia i poprawiania każdej pracy pisemnej po napisaniu. Dziecko ma prawo do popełniania błędów ale nie ma prawa pozostawić go bez poprawienia.
Warunkiem uzyskania tych efektów jest wykonywanie omawianego ćwiczenia krótko lecz systematycznie oraz zawarcie umowy z dzieckiem co do czasu pracy (codziennie). Liczby dyktowanych zdań (zawsze tej samej) oraz nagrody (po każdym tygodniu ćwiczeń). W ten sposób dziecko nie będzie usiłowało, w tej sprawie, stale z nami negocjować.

Dyktando w 10 punktach

• utrwala znajomość zasad pisowni,
• wytwarza nawyk stałego przywoływania zasad ortograficznych podczas pisania,
• wytwarza nawyk stałego sprawdzania napisanego tekstu.